Chẳng bề thế, nguy nga như tòa thánh Tây Ninh, cũng chẳng nổi tiếng như tháp Bình Thạnh, ấy thế mà sự cổ kính, chân chất của tháp Chóp Mạt lại khiến du khách đến Tây Ninh nhớ mãi không thôi.
Đôi nét về tháp Chóp Mạt Tây Ninh
Tháp Chóp Mạt hay Chót Mạt là một ngọn tháp cổ của nền văn hóa Óc Eo, được các tài liệu lịch sử dự đoán là xây dựng vào thế kỷ thứ 8 nhưng mãi đến giữa thế kỷ thứ 19, cụ thể là năm 1866 thì mới được các nhà khảo cổ Pháp phát hiện ra tại ấp Mới, xã Tân Phong, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh, và cách trung tâm thành phố Hồ Chí Minh khoảng 120km.
Khi mới được phát hiện thì một phần tháp đã bị sụp đổ và vùi lấp dưới đất, vì thế vào năm 1938 người ta đã bắt đầu tiến hành trùng tu lần đầu tiên, sau đó là năm 2003 và gần nhất là năm 2013 để tòa tháp có được hình dạng nguyên vẹn như hiện nay.
Không chỉ là 1 trong 3 đền tháp cổ hiếm hoi còn tồn tại ở Nam Bộ (cùng với tháp Bình Thạnh ở Trảng Bàng và tháp Vĩnh Hưng ở Bạc Liêu), mà Chóp Mạt còn được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia vào năm 1993. Chính vì vậy, nó chắc chắn sẽ là một điểm du lịch hấp dẫn ở Tây Ninh cho những ai mê khảo cổ đấy nhé.
Kiến trúc độᴄ đáo của tháp Chóp Mạt
Khu di tích tháp cổ Chóp Mạt được đặt trên một gò đất cao giữa cánh đồng mênh mông, xung quanh không có một vật cản, nên từ xa nhìn lại nó như một ngọn bút khổng lồ vươn thẳng lên trời xanh. Và càng đến gần thì sự bề thế, hoành tráng của nó lại càng được thể hiện rõ hơn, với phần móng là một hình vuông có cạnh dài 5m và chiều cao tính từ mặt đất lên đỉnh tháp là 10m.
Hơn nữa, toàn bộ công trình được xây bằng đá phiến và gạch nung khổ lớn nên trông rất vững chãi và có màu đỏ cam tương đồng khá nhiều với những tòa tháp Chăm cổ kính ở miền Trung.
Tháp Chóp Mạt được thiết kế theo bình vuông, với 3 tầng giật cấp, nhỏ dần lên phía trên và không có chóp. Trong đó, mặt tháp thì xoay về hướng Đông , còn 3 mặt vách phụ thì nhìn về 3 hướng khác nhau là Tây, Nam và Bắc.
Điểm đặc ʙɪệᴛ là dù không sử dụng xi măng nhưng với chất kết dính độᴄ đáo nào đó, người ta đã khiến các lớp gạch xếp chồng lên nhau khít đến mức dù là những tia nẵng nhỏ cũng không thể xuyên qua được, qua đó ta mới thấy tài nghệ của người Óc Eo xưa “đỉnh cao” đến mức nào.
Bên cạnh đó, mặc dù đã được cải tạo dựa trên những khuôn mẫu đã có sẵn của đền cổ Chót Mạt xa xưa, nhưng vì các dấu vết đã bị thời gian bào mòn quá lâu nên các kiến trúc mới vẫn không có sự tinh xảo và chi tiết như các họa tiết ban đầu.
Điều này được thể hiện rất rõ trên các bức tường, vẫn là những chạm khắc nổi, vẫn là hình ảnh các vị thần, các bông hoa hay các linh vật…nhưng nếu các họa tiết trên vòm cửa giả ở mặt Bắc dù đã nhuốm màu rêu phong nhưng vẫn tinh tế trong từng chi tiết nhỏ, thì các mặt được tu sửa lại khá đơn điệu, rập khuôn và không quá ấn tượng ngay cả khi mới hơn.
Dẫu vậy, chúng ta cũng không thể phủ nhận công lao và nỗ lực to lớn của các nhà phục dựng, vì có họ chúng ta mới có thể chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc cổ tuyệt vời, đại ᴅɪệɴ cho một nền văn hóa hưng thịnh một thời như thế này.
Ngoài ra, nền gạch trong lòng tháp Chóp Mạt cũng là gạch mới lát lại nhưng may mắn rằng, trong quá trình khảo ꜱáᴛ toàn bộ khuôn viên, người ta đã tìm thấy rất nhiều các phiến đá – phế tích của các bệ thờ, đã bị rêu phong phủ kín nên toát lên những nét cổ kính và trầm mặc đến lạ.
Những trải nghiệm thú vị tại tháp Chóp Mạt
Dù không còn được thờ thần như các tòa tháp Chăm nên sẽ không có các lễ hội sôi động, nhưng thay vào đó, du khách khi đến di tích Chóp Mạt lại được đắm mình vào bầu không khí yên bình, thoáng đãng và trong lành nơi làng quê, không còn phải nghe âm thanh inh ỏi của những tiếng còi xe hay phải ngửi không khí ô nhiễm của khói bụi, đơn giản thế thôi mà hạnh phúc biết bao.
Bên cạnh đó, toàn bộ khu tháp được xây dựng trên một gò đất hình chữ nhật dài 70m và rộng 65m, bên ngoài thì là cánh đồng lúa mơn mởn, bên trong là khu vườn rực rỡ sắc hoa, vì vậy sẽ rất tuyệt để bạn có được những bức hình sống ảo xịn sò cho xem.
Đặc ʙɪệᴛ, tháp Chót Mạt còn được một người dân trong làng có nhà ngay gần đó trông nom, mỗi khi có khách tới, ông cụ lại lọc cọc chạy vào cùng một chai nước suối và một tờ tài liệu giới thiệu về tháp, vậy nên bạn cũng có thể trò chuyện với ông để hiểu thêm và những điều độᴄ đáo của nền văn minh Óc Eo xưa đấy nhé.
Cách di chuyển đến tháp Chóp Mạt
Từ trung tâm thành phố Tây Ninh, bạn di chuyển theo quốc ʟộ 22B về phía cửa khẩu Xa Mạt, sau khi đi khoảng 17km sẽ nhìn thấy một tấm biển báo chỉ đường vào tháp bên tay trái. Rẽ theo bảng chỉ dẫn hoảng 1km sẽ nhìn thấy tòa tháp giữa cánh đồng, rồi tiếp tục rẽ trái theo con đường đất trên đồng là đến nơi.
Nếu là một người yêu thích những kiến trúc đặc sắc hay những nét văn hóa ấn tượng của người xưa mà không ghé thăm tháp Chóp Mạt ở Tây Ninh một lần trong đời thì sẽ là một thiếu sót rất lớn đấy.
Thúy Quỳnh (Tổng hợp) – Luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Internet